Model Kręgów Wsparcia wprost odpowiada na potrzebę deinstytucjonalizacji i społecznego włączenia osób z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodzin. To nowoczesny, zgodny z Konwencją ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami, realizujący Międzynarodową klasyfikację funkcjonowania, niepełnosprawności i zdrowia – ICF i niezbędny z perspektywy wyzwań polityki społecznej model umożliwiający faktyczne prowadzenie w Polsce procesu deinstytucjonalizacji.

Model realizuje również Strategię na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030. Podkreśla wymiar planowania przyszłości osoby z niepełnosprawnością oraz udanego życia w społeczności lokalnej. Budowanie Kręgów Wsparcia oznacza współpracę osób i instytucji zaangażowanych w życie i pracę z osobą z niepełnosprawnością i rodziną. Ten proces powinien się rozpocząć od najmłodszych lat tworząc sieć społeczną i wspierać życie na takich samych warunkach, jakie mają inni ludzie w społeczności lokalnej.
To najpierw system wsparcia (przedszkola, szkoły) który powinien przygotowywać do dorosłości, a następnie wspieranie w godnym i dobrym już w dorosłym życiu (Środowiskowy Dom Samopomocy, Zakład Aktywizacji Zawodowej, Warsztat Terapii Zajęciowej…).

Model Kręgów Wsparcia opiera się o 4 filary. Są one traktowane razem i wzajemnie się przenikają:

• Planowanie skoncentrowane na osobie.
• Współpraca z rodzinami (budowanie partnerskich relacji z rodzinami i opiekunami).
• Współpraca ze społecznością.
• Usługi społeczne.

Model Kręgów Wsparcia jest osobocentryczny, podkreśla znaczenie podmiotowości i empowermentu osób z niepełnosprawnością intelektualną, oraz rolę rodzin, społeczności w podnoszeniu jakości życia, a także wagę usług społecznych. Wytwarza nowe podejście, wytyczając wizję inkluzji osób z niepełnosprawnością intelektualną w społeczności lokalnej z naciskiem na osobiste sieci wsparcia i relacji. To praca nad wsparciem dobrego i godnego życia „tu i teraz”, a także nad zabezpieczeniem bezpiecznej przyszłości w szczególności, gdy rodzice odejdą i umożliwienie dalszego życia osoby z niepełnosprawnością w społeczności lokalnej (przy wsparciu). Osoba z niepełnosprawnością staje się podmiotem wsparcia, które współtworzy ze swoim środowiskiem i profesjonalistami, a nie przedmiotem oddziaływań środowiska i profesjonalistów.

Kręgi Wsparcia to rozwiązanie, które znalazło się w krajowej Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030 uchwalonej przez rząd 15 lutego 2021 r., a także w uchwalonej przez Radę Ministrów w czerwcu 2022 – Strategii rozwoju usług społecznych, polityka publiczna do roku 2030 (z perspektywą do 2035 r.).

POBIERZ Propozycja na rzecz deinstytucjonalizacji

Autorzy: Paweł Jordan, Biuro Obsługi Ruchu Inicjatyw Społecznych BORIS, Katarzyna Świeczkowska, Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną, Koło Gdańsk, Agnieszka Żyta, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie