Czym jest Model “Bezpieczna przyszłość”
Model „Bezpieczna przyszłość osób z niepełnosprawnością intelektualną” to kompleksowa koncepcja wsparcia środowiskowego osób z niepełnosprawnością intelektualną (osób z NI) w społeczności lokalnej – miejscu zamieszkania, w którym osoby z NI będą mogły godnie żyć. Odpowiada on wprost na potrzebę tworzenia w Polsce lokalnych systemów wsparcia, wynikającą z postanowień Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób z niepełnosprawnościami (Polska ratyfikowała Konwencję we wrześniu 2012), zwłaszcza tych określonych w Artykule 19. „Niezależne życie i włączenie w społeczeństwo”.
Model jest realizowany w ramach projektu „Bezpieczna przyszłość Osób z NI – testowanie modelu” w ramach makroinnowacji Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Przyszłość zaczyna się dziś to przesłanie powinno towarzyszyć każdej rodzinie z osobą niepełnosprawną intelektualnie, która myśli o bezpiecznej przyszłości swojego dziecka. Model Bezpieczna przyszłość ma na celu wypracowanie rozwiązań dotyczących sytuacji zabezpieczenia prawno-finansowego i społecznego osoby z niepełnosprawnością intelektualną na czas, gdy z przyczyn naturalnych straci ona już oparcie w rodzinie. Cel ten można osiągnąć poprzez przygotowanie osoby z niepełnosprawnością i środowiska w sposób umożliwiający jej bezpieczne funkcjonowanie w swojej społeczności lokalnej w oparciu o koncepcję kręgów wsparcia. Jedynym sposobem zbudowania trwałego systemu „wychodzenia z izolacji” osób z niepełnosprawnością intelektualną i ich bliskich, jest oparcie się na sieciach powiązań – ludzi i instytucji, na ich prawdziwym zaangażowaniu oraz wypracowaniu mechanizmów wspierających usamodzielnianie osób z niepełnosprawnościami – życiowo, fizyczne, finansowo.
Projekt realizowany jest w partnerstwie organizacji i instytucji ogólnopolskich: Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną (Lider), Biura Obsługi Ruchu Inicjatyw Społecznych BORIS, Stowarzyszenia Tęcza oraz Uniwersytetu Warszawskiego. Na poziomie lokalnym w 8 społecznościach partnerami są: Stowarzyszenie Horyzont, Gmina i Miasto Goleniów, Powiat Jarosławski, Powiat Olsztyński, Powiat Ostródzki, Gmina Nidzica, Gmina Miasto Elbląg, Gmina Suwałki, Gmina Miasta Gdańsk.
W każdej z 8 społeczności zostanie utworzonych (przez operatora czyli organizację pozarządową) ok. 10 Kręgów Wsparcia wokół 10 osób z NI oraz każda osoba wraz z rodziną opracuje swój plan na przyszłość uwzględniający m.in. aspekty finansowe, mieszkaniowe, związane ze stanem zdrowia i funkcjonowania w społeczności lokalnej. Dodatkowo w każdym z 8 środowisk zostanie utworzona Koalicja Sojuszników oraz zrealizowana kampania społeczno – edukacyjna przybliżająca osoby z niepełnosprawnością intelektualną lokalnej społeczności.
Szczególna rola w testowaniu Modelu przypada samorządowi lokalnemu, w tym podmiotom i instytucjom lokalnym. Projekt Bezpieczna przyszłość daje szansę na stworzenie systemu wspierania rodzin i osób z niepełnosprawnością, w pełni wykorzystującego potencjał lokalnych służb społecznych i lokalnej infrastruktury oraz pobudzenie aktywności obywatelskiej. Tylko dzięki zbudowaniu lokalnej sieci współpracy jest możliwość na stworzenie warunków dla pełnego uczestnictwa rodzin i osób z NI w życiu społeczności jako jednej z grup w trudnej sytuacji życiowej. To wielka szansa na proces deinstytucjonalizacji i pozostawienia osób z NI po odejściu opiekunów w swoim naturalnym środowisku życiowym.
Paweł Jordan