Poradnik ABC

Usługi rehabilitacyjne oraz inne działania prozdrowotne

Zgodnie z Konstytucją RP, każdy obywatel ma prawo do ochrony zdrowia. Osoby z niepełnosprawnościami mają zagwarantowany równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych.

 Prawo do świadczeń zdrowotnych

Ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym w Narodowym Funduszu Zdrowia gwarantuje prawo ubezpieczonych do świadczeń zdrowotnych mających na celu m.in. zapobieganie niepełnosprawności i jej ograniczanie, a także prawo do świadczeń rehabilitacji leczniczej w celu zapobieżenia niepełnosprawności, jej usunięcia, ograniczenia lub złagodzenia jej skutków.

Inne świadczenia gwarantowane w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego to świadczenia z zakresu:

  • podstawowej opieki zdrowotnej,
  • ambulatoryjnej opieki specjalistycznej – leczenia szpitalnego, opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień,
  • świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej,
  • leczenia stomatologicznego,
  • lecznictwa uzdrowiskowego,
  • zaopatrzenia w wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi oraz środki pomocnicze,
  • ratownictwa medycznego,
  • opieki paliatywnej i hospicyjnej,
  • świadczeń wysokospecjalistycznych
  • programów

Osobom z niepełnosprawnością przysługują świadczenia w takim samym zakresie, jak wszystkim ubezpieczonym.

  1. Ubezpieczenie zdrowotne

Obecny system ubezpieczenia zdrowotnego jest uregulowany ustawą o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia. Szeroko rozumiana opieka medyczna jest opłacana ze składek obywateli od wszystkich rodzajów przychodów. Ogólna formuła ustawy zakłada, że składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9 % podstawy wymiaru opodatkowania podatkiem od osób fizycznych. Podatek ten pobierają urzędy skarbowe i odprowadzają w formie zaliczek do Narodowego Funduszu Zdrowia.

Zatem Narodowy Fundusz Zdrowia jest podstawowym źródłem finansowania świadczeń medycznych w ramach ubezpieczenia zdrowotnego.

Osoby z niepełnosprawnością są zazwyczaj ubezpieczone przez swoich rodziców. Dorosły niepełnosprawny członek rodziny ma prawo do korzystania z bezpłatnego leczenia. Jeżeli rodzice są ubezpieczeni społecznie i zdrowotnie jako pracownicy lub emeryci mogą zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego innego członka rodziny. Zgodnie z przepisami prawa, członkiem rodziny jest m.in. dziecko własne do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli kształci się dalej – do ukończenia 26 lat. Jeżeli natomiast posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne równorzędne – ograniczenia wiekowego nie ma. Osoby posiadające takie orzeczenie mogą być więc zgłaszane do ubezpieczenia przez swoich rodziców za pośrednictwem płatnika składek (ZUS, pracodawcy, zleceniodawcy, KRUS).

Osoby otrzymujące rentę socjalną automatycznie podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Dla niektórych osób niepełnosprawnych możliwe jest także inne rozwiązanie. Zgodnie z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby pobierające zasiłek stały z pomocy społecznej – o ile nie mają innego tytułu do tego ubezpieczenia. Świadczenie to przysługuje m.in. pełnoletniej osobie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód i dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.

Jeśli osoba niepełnosprawna jest uprawniona do tego świadczenia, to automatycznie podlega z tego tytułu ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Realizacji świadczeń w ramach tego ubezpieczenia w stosunku do osób niepełnosprawnych mają służyć zadania, czynności i procedury medyczne o różnym charakterze, w tym lecznicze, leczniczo-opiekuńcze i usprawniające. Są to: badanie lekarskie, leczenie ambulatoryjne i szpitalne oraz zaopatrzenie w leki i materiały medyczne. W przypadku osób niepełnosprawnych zakres tych procedur jest rozszerzony o zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze i lecznicze środki techniczne, opiekę paliatywną oraz świadczenia w środowisku nauczania i wychowania.

Najważniejszą rolę odgrywa tu proces leczenia i rehabilitacji medycznej tych osób, co wynika z samej istoty niepełnej sprawności.

Rehabilitacja lecznicza (medyczna) obejmuje kompleksowe działania, które mają

na celu przywrócenie choremu lub osobie niepełnosprawnej pełnej lub maksymalnej, możliwej do osiągnięcia sprawności fizycznej i psychicznej oraz niedopuszczenie do pogłębienia się niepełnosprawności.

Postępowanie rehabilitacyjne odnosi się do wszystkich osób chorych i niepełnosprawnych, które go potrzebują. W ramach rehabilitacji leczniczej stosuje się między innymi:

  • fizjoterapię,
  • terapię zajęciową
  • zaopatrzenie ortopedyczne.

Cechą nowoczesnej rehabilitacji jest jej kompleksowość, łącząca w działaniu dla dobra chorego nie tylko specjalistów różnych dziedzin medycznych, ale również magistrów wychowania fizycznego, techników fizjoterapii, ergoterapii (terapia zajęciowa), asystentów socjalnych, psychologów, techników ortopedycznych. Wynika z tego, że proces rehabilitacji rozpoczyna się już przy łóżku chorego i powinien być kontynuowany w późniejszym okresie w formie rehabilitacji społecznej i zawodowej.

3.    Rehabilitacja lecznicza

Świadczenia gwarantowane z zakresu rehabilitacji leczniczej są realizowane w warunkach ambulatoryjnych, domowych, w warunkach ośrodka lub oddziału dziennego oraz w warunkach stacjonarnych. Wymagane jest skierowanie od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, tj. takiego, który pracuje w ramach umowy z NFZ. Na niektóre zakresy świadczeń, skierowanie wystawić może tylko lekarz specjalista.

W ramach rehabilitacji leczniczej pacjent może skorzystać z:

  • rehabilitacji leczniczej w trybie ambulatoryjnym
  • zabiegów fizjoterapeutycznych w warunkach domowych
  • rehabilitacji w ośrodku/oddziale dziennym (rehabilitacja ogólnoustrojowa), gdzie prowadzona jest kompleksowa rehabilitacja z uwzględnieniem rehabilitacji ortopedycznej oraz neurologicznej; organizowane są zajęcia rehabilitacyjne (fizjoterapia), porady lekarskie oraz inne świadczenia towarzyszące
  • rehabilitacji neurologicznej w trybie stacjonarnym
  • rehabilitacji słuchu i mowy, wzroku
  • rehabilitacji kardiologicznej,

Szczegółowy katalog świadczeń medycznych i rehabilitacyjnych znajduje się na stronach internetowych NFZ i jego oddziałów.

Rehabilitujące się osoby z dysfunkcjami narządu ruchu mają prawo do bezpłatnego przejazdu środkami transportu sanitarnego do najbliższego zakładu opieki zdrowotnej.

Rehabilitacja blisko miejsca zamieszkania

Placówki rehabilitacyjne to oprócz przychodni i szpitali również ośrodki rehabilitacji dziennej, poradnie rehabilitacyjne, zespoły rehabilitacji domowej. Zorientuj się, czy w Twojej okolicy są tego typu placówki. Niektóre organizacje pozarządowe, znajdujące się w Twojej okolicy, w Twoim mieście, mogą mieć zarejestrowany Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej i podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia, np. na prowadzenie rehabilitacji w ośrodku/oddziale dziennym. W ramach rehabilitacji w ośrodku dziennym osoba z niepełnosprawnością można skorzystać również z terapii zajęciowej czy pomocy psychologa. Warto zajrzeć na stronę odpowiedniego oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia, gdzie powinny znaleźć się adresy tych placówek.

 Zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze

 Podstawą do uzyskania refundowanego przedmiotu ortopedycznego lub środka pomocniczego jest zlecenie wystawione przez upoważnionego lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. Dla wyrobów ortopedycznych lekarzem upoważnionym jest z reguły ortopeda,chirurg, lekarz rehabilitacji medycznej, niekiedy neurolog lub reumatolog; w przypadku środków pomocniczych – także lekarz innej specjalności (okulista, laryngolog, onkolog) lub lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.

Każde zlecenie na wyroby medyczne, przed realizacją musi być potwierdzone przez właściwy ze względu na miejsce zamieszkania ubezpieczonego Oddział NFZ. W tym celu należy dostarczyć zlecenie (drogą pocztową, osobiście lub przez osobę upoważnioną) do jednego z punktów potwierdzania zleceń.

Potwierdzone zlecenie zrealizować można u dowolnego świadczeniodawcy, posiadającego umowę z NFZ. Wyroby medyczne wydawane na zlecenie przysługują bezpłatnie (do wysokości limitu) lub za częściową odpłatnością.

Osoby z niepełnosprawnością, które otrzymały z Narodowego Funduszu Zdrowia refundację zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, przedmiotów ortopedycznych czy środków pomocniczych i spełnią kryterium dochodowe, mogą ubiegać się w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie o uzyskanie środków na pokrycie wydatków związanych z powyższym zakupem na podstawie złożonego wniosku.

Wysokość dofinansowania do przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych wynosi:

  • do 100% udziału własnego osoby z niepełnosprawnością w limicie ceny ustalonym na podstawie odrębnych przepisów, jeżeli taki udział jest wymagany,
  • do 150% sumy kwoty limitu, wyznaczonego przez NFZ oraz wymaganego udziału własnego osoby z niepełnosprawnością w zakupie tych przedmiotów i środków, jeżeli cena zakupu jest wyższa niż ustalony limit.

Natomiast wysokość dofinansowania do zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny wynosi do 80% kosztów tego sprzętu, nie więcej jednak niż do wysokości pięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia. Wnioskodawca zobowiązany jest do zadeklarowania udziału środków własnych w wysokości stanowiącej minimum 20% kosztów sprzętu rehabilitacyjnego. Właściwy procent wysokości dofinansowania do sprzętu rehabilitacyjnego oraz udziału środków własnych wnioskodawcy w danym roku i górne limity kwot dofinansowania są ustalane w oparciu o posiadane środki finansowe, na posiedzeniu komisji po otrzymaniu środków PFRON. Kwoty te mogą ulec zmianie w przypadku niedoboru środków, a przy znacznej liczbie wnioskodawców decyzja jest podejmowana każdorazowo na posiedzeniu komisji.

4.    Inne świadczenia

Leczenie stomatologiczne

Osobom niepełnosprawnym w stopniu umiarkowanym i znacznym, które ukończyły 18. rok życia, jeżeli wynika to ze wskazań medycznych, przysługuje znieczulenie ogólne oraz kompozytowe materiały światłoutwardzalne do wypełnień.

 Pomoc lekarska w nagłych przypadkach

Można również korzystać z tzw. nocnej świątecznej pomocy medycznej (lekarskiej lub pielęgniarskiej), ambulatoryjnej lub wyjazdowej. Jest to możliwe po godzinach pracy lekarzy (przychodni), a więc w tygodniu w godz. 18.00-8.00 oraz w soboty, niedziele i święta.

Ta pomoc jest bezpłatna, świadczona bez skierowania, ale można z niej korzystać tylko w razie nagłego pogorszenia stanu zdrowia (nie należy nadużywać). Pomoc ambulatoryjna oznacza, że określona przychodnia jest czynna nocą i w dni wolne od pracy, a pomoc wyjazdowa – że można zadzwonić po lekarza lub pielęgniarkę z prośbą o wizytę w domu. Dokładne informacje o adresach i telefonach można znaleźć u swojego lekarza rodzinnego, w przychodni, a także na zewnątrz placówki, ponadto telefonicznie w NFZ lub na stronie internetowej NFZ. Warto zanotować sobie te dane i trzymać w domu w odpowiednim miejscu, aby mieć informację pod ręką.

Zmiana lekarza

Zasadniczą rolę w systemie ochrony zdrowia przewidziano dla lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, tzw. lekarza rodzinnego. Pacjent ma prawo wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej nie częściej niż dwa razy w roku kalendarzowym.
Każdy powinien zapisać się do wybranego przez siebie lekarza rodzinnego. Lekarz ten sprawuje podstawową opiekę medyczną, zleca badania, jeżeli jest to uzasadnione może przyjechać z wizytą do domu pacjenta, a w poważniejszych przypadkach, kieruje do lekarza specjalisty.

Skierowanie – kiedy potrzebne

Zasadą jest udzielanie świadczeń specjalistycznych na podstawie skierowania. W określonych przypadkach skierowanie nie jest wymagane. Dotyczy to ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych m.in. do: ginekologa, dentysty, wenerologa, onkologa, psychiatry.

Ponadto skierowanie nie jest wymagane w tzw. stanach nagłych – po wypadkach, urazach, zatruciach, innych stanach wymagających niezwłocznej natychmiastowej pomocy medycznej w związku z koniecznością ratowania życia lub zdrowia. Należy się wówczas udać do najbliższego szpitala na ostry dyżur, zadzwonić na pogotowie lub wezwać lekarza (pielęgniarkę) w ramach nocnej lub świątecznej pomocy wyjazdowej.

 Usługi zdrowotne dla osób z autyzmem i pokrewnymi zaburzeniami rozwojowymi

Gdy Twój niepełnosprawny bliski jest osobą z autyzmem lub całościowymi zaburzeniami rozwoju poszukaj najbliższej siebie Poradni dla Osób z Autyzmem lub Poradni Zdrowia Psychicznego. NFZ zawiera kontrakty na świadczenia Poradni dla Osób z Autyzmem również z niepublicznymi poradniami (niepublicznymi zakładami opieki zdrowotnej NZOZ), prowadzonymi przez organizacje pozarządowe (stowarzyszenia i fundacje) oraz podmioty prywatne. W tych placówkach można korzystać z konsultacji psychiatrycznych, psychologicznych i innego specjalistycznego wsparcia.

5.    Specjalistyczne Usługi Opiekuńcze

W miejscu zamieszkania warto zrobić rozpoznanie w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych. Organizowane są one w Ośrodkach Pomocy Społecznej – w gminach, miastach, dzielnicach. Jedną z możliwych form tych usług jest rehabilitacja ruchowa. Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym. Specjalistyczne usługi opiekuńcze kierowane są do osób z zaburzeniami psychicznymi oraz do osób z niepełnosprawnością intelektualną,

Specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone są w miejscu zamieszkania chorego przez wykwalifikowany personel (w przepisach ściśle określone jest, jakie kwalifikacje musi mieć kadra) np. psychologa, pedagoga, logopedę, pracownika socjalnego, terapeutę zajęciowego, asystenta osoby niepełnosprawnej, rehabilitanta, pielęgniarkę, którzy mają doświadczenie w pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi lub niepełnosprawnością intelektualną. Osoby te mogą być potencjalnymi sojusznikami i wspierać Was w budowaniu przyjacielskiego kręgu wsparcia wokół Waszego bliskiego.

Działania terapeutyczne w środowisku mają doprowadzić do zminimalizowania skutków niepełnosprawności w sferze zdrowia psychicznego, poprawienia jakości życia oraz nabycia umiejętności społecznego funkcjonowania w środowisku rodzinno-społecznym.

 Formy specjalistycznych usług opiekuńczych:

Uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, w tym kształtowanie umiejętności zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i umiejętności społecznego funkcjonowania, motywowanie do aktywności, leczenia i rehabilitacji, prowadzenie treningów umiejętności samoobsługi i umiejętności społecznych oraz wspieranie, także w formie asystowania, w codziennych czynnościach życiowych, w szczególności takich jak: samoobsługa, zwłaszcza wykonywanie czynności gospodarczych i porządkowych, w tym umiejętności utrzymania i prowadzenia domu; dbałość o higienę i wygląd; utrzymanie kontaktów z domownikami, rówieśnikami, w miejscu nauki i pracy oraz ze społecznością lokalną; wspólne organizowanie i spędzanie czasu wolnego; korzystanie z usług różnych instytucji.

Interwencje i pomoc rodzinie, w tym:

  • pomoc w radzeniu sobie w sytuacjach kryzysowych – poradnictwo specjalistyczne, interwencje kryzysowe, wsparcie psychologiczne, rozmowy terapeutyczne,
  • doradztwo, koordynacja działań innych służb na rzecz rodziny, której członkiem jest osoba uzyskująca pomoc w formie specjalistycznych usług,
  • kształtowanie pozytywnych relacji osoby wspieranej z osobami bliskimi,
  • kształtowanie odpowiednich postaw wobec osoby chorującej lub z niepełnosprawnością;

Pomoc w załatwianiu spraw urzędowych

Wspieranie i pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, w tym zwłaszcza:

  • w szukaniu informacji o pracy, pomoc w znalezieniu zatrudnienia lub alternatywnego zajęcia, w szczególności uczestnictwo w zajęciach warsztatów terapii zajęciowej, zakładach aktywności zawodowej, środowiskowych domach samopomocy, centrach i klubach integracji społecznej, klubach pracy,
  • w kompletowaniu dokumentów potrzebnych do zatrudnienia,
  • w przygotowaniu do rozmowy z pracodawcą, wspieranie i asystowanie w kontaktach pracodawcą,
  • w rozwiązywaniu problemów psychicznych, wynikających z pracy lub jej braku;

Pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi, w tym: nauka planowania budżetu, asystowanie przy ponoszeniu wydatków, pomoc w uzyskaniu ulg w opłatach, zwiększanie umiejętności gospodarowania własnym budżetem oraz usamodzielnienie finansowe.

Pielęgnacja – jako wspieranie procesu leczenia, w tym:

  • pomoc w dostępie do świadczeń zdrowotnych,
  • uzgadnianie i pilnowanie terminów wizyt lekarskich, badań diagnostycznych,
  • pomoc w wykupowaniu lub zamawianiu leków w aptece,
  • pilnowanie przyjmowania leków oraz obserwowanie ewentualnych skutków ubocznych ich stosowania,
  • w szczególnie uzasadnionych przypadkach: zmiana opatrunków, pomoc w użyciu środków pomocniczych i materiałów medycznych, przedmiotów ortopedycznych, a także w utrzymaniu higieny,
  • pomoc w dotarciu do placówek służby zdrowia,
  • pomoc w dotarciu do placówek

Rehabilitacja fizyczna i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu w zakresie nieobjętym przepisami Ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. nr 210, poz. 2135 z późn. zm.):

  • zgodnie z zaleceniami lekarskimi lub specjalisty z zakresu rehabilitacji ruchowej lub fizjoterapii,
  • współpraca ze specjalistami w zakresie wspierania psychologiczno-pedagogicznego i edukacyjno-terapeutycznego zmierzającego do wielostronnej aktywizacji osoby korzystającej ze specjalistycznych usług.

Pomoc mieszkaniowa, w tym:

  • w uzyskaniu mieszkania, negocjowaniu i wnoszeniu opłat,
  • w organizacji drobnych remontów, adaptacji, naprawach, likwidacji barier architektonicznych,
  • kształtowanie właściwych relacji osoby uzyskującej pomoc z sąsiadami i gospodarzem domu.

Zakres i forma udzielanej pomocy wynika z opracowanego przez zespół terapeutyczno- diagnostyczny Indywidualnego Programu Terapeutycznego, który jest dostosowany do potrzeb i możliwości psychofizycznych osób korzystających z tej formy pomocy.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze są udzielane bez względu na dochód osoby lub rodziny, natomiast odpłatność za korzystanie z pomocy usługowej jest uzależniona od dochodu osoby lub rodziny. Każda zgłaszana sprawa dotycząca udzielenia pomocy jest rozpatrywana indywidualnie.

Odpłatność za specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala się na wniosek osoby zainteresowanej lub jej opiekuna, w zależności od posiadanego dochodu na osobę w rodzinie. Minimalny poziom dochodu, od którego jest obliczana odpłatność, odpowiada aktualnie obowiązującemu kryterium dochodowemu osoby samotnie gospodarującej.

6.    Pielęgniarka środowiskowa

Prawdopodobnie wielu z Was, korzystając z Podstawowej Opieki Zdrowotnej w swojej przychodni rejonowej, zetknęło się z pielęgniarką środowiskową. Warto pamiętać, że do zadań pielęgniarki należy m.in. opieka nad osobami z niepełnosprawnością, w tym m.in.:
rozpoznanie potrzeb i zapobieganie zagrożeniom zdrowotnym podopiecznych; prowadzenie poradnictwa i działań profilaktycznych; przygotowywanie do samoopieki i samopielęgnacji w chorobie i niepełnosprawności; rozpoznawanie potrzeb pielęgnacyjnych i problemów zdrowotnych podopiecznych; realizacja opieki pielęgnacyjnej u pacjentów w różnych fazach życia i choroby zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i współczesnymi standardami opieki pielęgniarskiej; wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych.

Może się okazać, że doświadczona i znająca Waszą rodzinę pielęgniarka, stanie się cenną osobą przy budowaniu przyjacielskiego, wspierającego kręgu wokół Waszego bliskiego. Może być też osobą pomocną przy uporządkowaniu dokumentacji medycznej i koordynowaniu problemów zdrowotnych rodziny, w tym Waszego niepełnosprawnego dziecka.

7.    Opieka długoterminowa

Jeżeli wymaga tego stan zdrowia Waszego niepełnosprawnego bliskiego, może stać się konieczne umieszczenie go w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, opiekuńczo-leczniczym (opieki długoterminowej tzw. ZOL). Zakłady te udzielają całodobowych świadczeń zdrowotnych, które obejmują pielęgnację, opiekę i rehabilitację osób niewymagających hospitalizacji. Rola tych placówek jest coraz większa, przebywają w nich przede wszystkim osoby starsze, które dzięki temu nie muszą leżeć w szpitalu. W tych zakładach pacjenci (rodziny) ponoszą odpłatność za pobyt i wyżywienie, natomiast nie płacą za świadczenia zdrowotne. Umieszczenie w zakładzie następuje np. na wniosek lekarza rodzinnego lub lekarza z oddziału szpitalnego, w którym przebywał pacjent (w przypadku niepublicznych zakładów wniosek potwierdzany jest przez NFZ). W stanach terminalnych możliwe jest umieszczenie osoby w placówce opieki paliatywno-hospicyjnej (hospicjum).

Dzienne domy opieki medycznej nad osobami niesamodzielnymi

Warto śledzić nowe rozwiązania dotyczące wsparcia pozainstytucjonalnego dla osób niesamodzielnych. Jednym z nowych pomysłów jest projekt Ministerstwa Zdrowia. Dzienne domy opieki medycznej nad osobami niesamodzielnymi będą prowadzić rehabilitację leczniczą osób niesamodzielnych, w pierwszej kolejności tych, które ukończyły 65 lat, w tym krótkotrwałą diagnostykę i leczenie pacjentów w starszym wieku, ale bez konieczności całodobowej hospitalizacji. Projekt ma wspierać deinstytucjonalizację opieki nad osobami zależnymi poprzez rozwój alternatywnych form wsparcia. Zadaniem tych placówek będzie przywrócenie pacjentowi sprawności i zdolności do funkcjonowania w środowisku. Ważna będzie kontynuacja leczenia i realizacja zabiegów pielęgnacyjno-opiekuńczych, których pacjent nie może otrzymać w ramach opieki domowej. W ramach tych świadczeń pacjent i jego opiekunowie zostaną także przygotowani do samoopieki i samodzielnej egzystencji.
Czas pobytu w dziennym domu opieki medycznej ma być ustalany indywidualnie, ale nie będzie krótszy niż 30 dni i dłuższy niż cztery miesiące. Osoby zakwalifikowane do pobytu w nim
będą musiały otrzymać 21-85 punktów w skali Barthel, oceniającej poziom samodzielności.

Przy planowaniu bezpiecznej przyszłości osoby z niepełnosprawnością intelektualną konieczne jest nie tylko uporządkowanie wiedzy na temat schorzeń, chorób, problemów medycznych naszego bliskiego, nieustanne czuwanie nad jego zdrowiem, ale także stałe nawiązywanie, utrwalanie kontaktów z przedstawicielami służby zdrowia, ze specjalistami, lekarzami oraz znalezienie wśród nich sojuszników naszej sprawy. Najlepsza sytuacja jest wówczas, gdy lekarz rodzinny zna doskonale problemy naszego dziecka, bo opiekował się nim od urodzenia i kompleksowo, całościowo postrzega jego osobę. Nie zawsze tak jednak jest. Lista specjalistów, którzy zajmowali się naszym teraz już dorosłym dzieckiem, jest często wielka i nie znają się oni wzajemnie. Pomyślmy o tym, żeby te kontakty przekazać innym osobom, członkom rodziny.

Często na swojej życiowej drodze, drodze rodzica troszczącego się o nasze niepełnosprawne dziecko, spotykamy oddanych ludzi – mądrych lekarzy, oddanych specjalistów. Pomyślmy również o tym, jak zaprosić ich do tworzącego się kręgu wsparcia.